Op 7 november 2013 heeft het Europees Hof van Justitie bepaald dat de verzekerde die een rechtsbijstandsverzekering heeft altijd vrij is om bij een gerechtelijke of administratieve procedure zelf een advocaat te kiezen, de rechtsbijstandsverzekeraar moet de advocaatkosten dan vergoeden.

Zoals wij eerder al berichtten, waren rechtsbijstandsverzekeraars altijd van mening dat zij zelf mochten bepalen wie de rechtsbijstand in het concrete geval verleende. Dit ondanks het feit dat EU-richtlijn 87/344/EG (door de Nederlandse wetgever opgenomen in artikel 4:67 Wet op het financieel toezicht) duidelijk bepaalt dat in elke overeenkomst inzake een rechtsbijstandverzekering uitdrukkelijk moet worden opgenomen dat de verzekerde zelf zijn advocaat mag kiezen als het komt tot een gerechtelijke of administratieve procedure. Het Europees Hof van Justitie heeft onlangs in een zogenaamde prejudiciële beslissing in feite nog eens bepaald dat ook wanneer sprake is van een rechtsbijstandsverzekering het recht op vrije advocaatkeuze  absoluut geldt wanneer een procedure aan de orde is: “Aldus vloeit uit artikel 4, lid 1, sub a, van richtlijn 87/344 in samenhang met de elfde overweging van de considerans ervan voort dat de vrije advocaatkeuze van de verzekeringnemer niet kan worden beperkt tot de situaties waarin de verzekeraar besluit dat een externe rechtsbijstandverlener in de arm moet worden genomen.” en: “Gelet op de voorgaande overwegingen moet op de eerste vraag worden geantwoord dat artikel 4, lid 1, sub a, van richtlijn 87/344/EG aldus moet worden uitgelegd dat het zich ertegen verzet dat een rechtsbijstandverzekeraar die in zijn verzekeringsovereenkomsten regelt dat rechtsbijstand in beginsel wordt verleend door zijn werknemers, tevens bedingt dat de kosten van rechtsbijstand van een door de verzekerde vrij gekozen advocaat of rechtsbijstandverlener slechts vergoed kunnen worden indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed.” De beslissing van het Europees Hof van Justitie is dus glashelder: wanneer er een gerechtelijke of administratieve procedure gevoerd wordt – of dient te worden – moet de verzekerde zelf een advocaat kunnen kiezen waarvan de rechtsbijstandsverzekeraar de advocaatkosten dan dient te vergoeden. Indien u een rechtsbijstandsverzekering heeft en het komt tot een rechtszaak dan mag u dus zelf uw advocaat kiezen, of vertegenwoordiging door een advocaat in de procedure verplicht is of niet, maakt daarbij niets uit. Mocht u van mening verschillen over de vraag of er geprocedeerd moet worden (en u dan dus het recht heeft om een advocaat te kiezen), neemt u dan vrijblijvend contact met ons op om in samenspraak te bezien of de rechtsbijstandsverzekeraar gehouden is tot procederen (evt. met inroeping van de in de polisvoorwaarden opgenomen geschillenregeling). De volledige uitspraak is hier terug te lezen.

Update 05-05-2017
Inmiddels zijn er nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de vrije advocaatkeuze. Zo heeft de Rechtbank Limburg onlangs bepaald dat ook de zienswijzeprocedure een administratieve procedure is, waarop de vrije advocaatkeuze van toepassing is. Meer informatie over de laatste ontwikkelingen en het vonnis van de Rechtbank Limburg leest u HIER.