Wanneer uw inkomen en uw vermogen onder een bepaalde grens liggen en u heeft een advocaat nodig, dan betaalt de overheid (grotendeels) de kosten van uw advocaat. De rechtsbijstand van de advocaat wordt dan verleend op toevoegingsbasis. “U heeft een toevoeging”, wordt dan gezegd (een toegevoegde advocaat). Een andere term die voor het hebben van een toevoeging gebruikt wordt is gefinancierde rechtshulp of gesubsidieerde rechtsbijstand.

Betekent toevoeging hetzelfde als pro deo?

Niet helemaal. In het verleden werkten advocaten wel op pro deo basis en dat was ongeveer vergelijkbaar met het werken op toevoegingsbasis nu. In de volksmond wordt met pro deo vaak wel hetzelfde bedoeld (ook advocaat van onvermogen is een vergelijkbaar begrip).

Waarom betaalt de overheid mijn advocaat?

In ons rechtssysteem ligt verankert dat iedereen toegang moet hebben tot het recht. Het moet voor een ieder mogelijk zijn om diens recht te halen onafhankelijk van diens financiële positie. Wanneer iemand rechtshulp (een advocaat) niet zelf kan betalen dan betalen wij dat met zijn allen via de overheid (u betaalt wel zelf een eigen bijdrage). Wie wel of niet zelf kan betalen, en dus wel of niet in aanmerking komt voor een toevoeging, wordt bepaald aan de hand van tabellen met financiële grenzen en bijkomende voorwaarden. Aan welke voorwaarden moet u dan voldoen?

U mag niet te veel verdienen

Als u een te hoog inkomen heeft, heeft u geen recht op gesubsidieerde rechtsbijstand. Als u er wel recht op heeft, betaalt u meestal een eigen bijdrage. Die bijdrage is lager wanneer u minder verdient.

U mag niet te veel vermogen hebben

Wanneer u bijvoorbeeld spaargeld of een tweede huis heeft en daardoor boven het heffingsvrije vermogen zit, dan heeft u geen recht op gesubsidieerde rechtsbijstand. Met vermogen wordt bedoeld het vermogen zoals u dat opgeeft in Box 3 van uw aangifte inkomstenbelasting.

De opbrengst van de zaak mag niet te hoog zijn

Als de rechtzaak is afgelopen, kijkt de Raad voor Rechtsbijstand naar wat de zaak heeft opgebracht. Dat noemen we het financiële resultaat. Is de opbrengst meer dan 50% van uw heffingsvrije vermogen? In dat geval trekt de Raad zijn bijdrage in, en moet u zelf de kosten van de advocaat betalen.

U moet een goede reden hebben om rechtsbijstand aan te vragen

Gesubsidieerde rechtsbijstand is er om mensen te helpen die het écht nodig hebben. De Raad kijkt bij het beoordelen van de aanvraag dus ook naar de reden waarom u rechtsbijstand vraagt.

Aanvraag

U hoeft de aanvraag niet zelf te doen. Uw advocaat dient de aanvraag bij de Raad voor Rechtsbijstand in.