Op 1 juli 2012 is de Wet normering buitengerechtelijke incassokosten in werking getreden. De wet beschermt de consument tegen onredelijk hoge, buitengerechtelijke incassokosten. Er is sindsdien een wettelijk regime dat de maximale hoogte van de incassokosten bepaalt en dat regelt wanneer deze kosten verschuldigd zijn.
Buitengerechtelijke incasso wordt als bedrijfsmatige hoofdactiviteit uitgeoefend door incassobureaus, deurwaarderskantoren en de advocaten. Deurwaarders en advocaten dienen zich te houden aan de wettelijke beroepskaders en de eigen beroepsregels (verordeningen). Zij zijn onderworpen aan het beroepstuchtrecht, dat ook van toepassing is wanneer zij zich bezig houden met incasso.
Incassobureaus zijn gewone ondernemingen en behoren niet tot de wettelijk gereguleerde beroepen. Voor hen gelden dan ook geen afzonderlijke wettelijke regels. Een aantal incassobureaus is lid van de NVI. Zij hebben zich daarmee vrijwillig gebonden aan de regels van het keurmerk, de gedragscode en de klachtenprocedure van deze belangenvereniging.
Voor bedrijven is het een kosten- batenanalyse of ze eerst trachten in eigen beheer de vordering geïnd te krijgen of dat men daarvoor een derde wenst in te schakelen. Incassopogingen kosten tijd en moeite en dat kan een ondernemer uitbesteden als hij die tijd en moeite liever aan zijn kernactiviteiten wil besteden. In de markt is de kwaliteit van dienstverlening een belangrijk onderscheidend concurrentiemiddel. Kwaliteit bij incasso is niet enkel het volledig en snel innen van de uitstaande vordering, maar ook een correcte benadering van de debiteur. Als het gaat om duurcontracten is het behouden van de debiteur als klant minstens zo belangrijk.
Het imago en de handelwijze van de partij die voor de incasso wordt ingeschakeld straalt af op het bedrijf van de crediteur. Sterker nog: wie volgens het Burgerlijk Wetboek contractueel gebruik maakt van de hulp van andere personen, is voor hun gedragingen op gelijke wijze aansprakelijk als voor zijn eigen gedragingen. Het inschakelen van derden brengt dus ook een zekere verantwoordelijkheid met zich mee. Opdrachtgevers doen er verstandig aan zich vooraf rekenschap te geven van met wie men in zee gaat. Een partij die aangesloten is bij een vereniging die in de branche een naam hoog te houden heeft, biedt de opdrachtgever een zekere waarborg dat in zijn naam een kwalitatief verantwoorde incasso wordt uitgevoerd. Dus zal een verstandig ondernemer niet uitsluitend de keuze bepalen aan de hand van de prijs van de incasso, maar ook de betrouwbaarheid en de kwaliteit. En een goede partij zal waarborgen hebben om de geïnde gelden ook daadwerkelijk en tijdig af te dragen aan de opdrachtgever, ook bij (eigen) betalingsmoeilijkheden.
